آب دیونیزه و آب مقطر هر دو نوع آب فوق العاده خالص هستند، اما به دو روش کاملاً متفاوت تولید می شوند. تفاوت آب مقطر و آب دیونیزه موضوع مقاله ما می باشد. بسته به منبع آب، آب مقطر می تواند خالص تر از آب دیونیزه باشد. اما این لزوما به معنای بهتر بودن آن نیست. استفاده از آب دیونیزه در مقابل آب مقطر برای فرآیندهای خاص، خصوصاً در مورد هزینه و کارایی، مزایا و معایبی دارد.
برای تهیه اب مقطر لازم است تا از دستگاه تقطیر کمک گرفته شود. این کار به کمک عملیات تقطیر آب انجام می شود.
برای این منظور آب معمولی را در دیگ های تقطیر ریخته و در حرارت بالا می جوشانند.
آب در دمای 100 درجه به جوش آمده و بخار می کند.
بخار آب مربوطه از طریق لوله های مخصوصی به مخزن های جداگانه ای منتقل می شوند
که در این مخزن ها بخار آب سرد شده و به مایع تبدیل می شوند
و از این طریق آب مقطر به راحتی به دست خواهد آمد و می توان از برای مصارف مختلفی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم نمود استفاده نمایید.
در یک پاسخ کلی می توان گفت که بله!
این دو نوع آب شاید در ظاهر تفاوت چندانی با هم نداشته باشند اما از نظر کیفی تفاوت های بسیاری با یکدیگر خواهند داشت
آب دیونیزه نیز به آبی گفته می شود که علاوه بر اینکه تمامی آن فرایند ها بر روی آن انجام می شود تا املاح مضر از آن جدا شود بلکه در این بین از یک صافی که مجراهای ان بسیار ریز هستند نیز عبور داده می شود تا به طور کامل تمامی ناخالصی ها و یون ها از آن جدا شود.
تفاوت آب مقطر و آب دیونیزه
آب دیونیزه از عبور آب لوله ، آب طبیعی و یا آب مقطر از یک نوع رزین باردارشده الکتریکی ساخته می شود. کاتیون ها و آنیون های موجود در آب با +H و –OH موجود در رزین جایگزین می شوند و H2O ( آب) تولید می شود. آب دیونیزه در واقع یک واکنش است بنابراین خصوصیات آن به محض اینکه در معرض هوا قرار بگیرد تغییر می کند. آب دیونیزه در هنگام تولید دارای pH برابر با ۷ می باشد اما به محض اینکه در معرض کربن دی اکسید موجود در هوا قرار گرفت ؛ این CO2 در آب حل شده و شروع به واکنش و تولید +H و –HCO3 می کند و pH را به حدود ۵٫۶ کاهش می دهد. درفرآیند یون زدایی ، ذرات مولکولی ( مانند شکر) و مواد آلی بدون بار ( اغلب باکتری ها و ویروس ها ) را نمی تواند جداسازی نمود.
اگر فرض کنیم آب منبع , برای آب مقطر , آب شرب و شیرین باشد , آب مقطر تقریبا برای تمام آزمایشگاه ها به اندازه ی کافی خالص است . از آب مقطر در موارد زیر استفاده می شود .
– حلال برای محلول ها
– بلوک های تحلیلی
– استاندارد کالیبراسیون
– تمیز کردن ظروف آزمایشگاهی
– استرلیزاسیون تجهیزات
– به عنوان آب خالص
خلوص آب یونیزه به منبع آب خالص بستگی دارد . هنگامی که به یک حلال نرم نیاز است از آب یونیزه استفاده می شود . از آب دیونیزه در موارد زیر استفاده می شود .
– در برنامه های سرد سازی , وقتی مهم باشد مواد معدنی ای در آب وجود نداشته باشد
– اتوکلاو های میکروبیولوژی
– بسیاری از آزمایش های شیمی شامل ترکیبات یونی
– شستشوی ظروف , به ویژه شستشوی نهایی
– آماده سازی حلال
– بلوک های تحلیلی
– استاندارد کالیبراسیون
– ساخت باتری
همانطور که میبینید آب مقطر و آب دیونیزه در موارد مختلفی کاربرد دارند . چون آب دیونیزه واکنش پذیر است , در مواردی که در تماس طولانی با فلزات باشند , از آن ها استفاده نمی شود
